वसुबारस, ज्याला गोवत्स द्वादशी किंवा गोधन पूजा असेही म्हणतात, हा दिवाळी सणाचा पहिला दिवस मानला जातो. या दिवशी गाई आणि तिच्या वासराचे पूजन केले जाते. हिंदू धर्मात गाय ही माता म्हणून पूजली जाते कारण ती अन्न, संपन्नता आणि दयाळूपणाचे प्रतीक मानली जाते.
वसुबारस कधी साजरी केली जाते
वसुबारस कार्तिक कृष्ण पक्षाच्या द्वादशी तिथीला साजरी केली जाते. ही तिथी धनत्रयोदशीच्या दोन दिवस आधी येते.
वर्ष २०२५ मध्ये वसुबारस शुक्रवार, १७ ऑक्टोबर २०२५ रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशी गाई-मातेचे पूजन केल्याने घरात सुख-समृद्धी आणि शांतता नांदते असे मानले जाते.
वसुबारसचे धार्मिक महत्त्व
‘वसुबारस’ हा शब्द दोन शब्दांपासून बनला आहे – वसु म्हणजे धन आणि बारस म्हणजे बारावी तिथी. या दिवशी गाईची पूजा केल्याने घरात लक्ष्मीचे आगमन होते आणि पापांचा नाश होतो असे मानले जाते.
या दिवशी गोसेवा केल्याने भगवान श्रीकृष्ण आणि देवी लक्ष्मी प्रसन्न होतात. गाय ही सर्व देवतांचे निवासस्थान मानली गेली आहे, त्यामुळे या दिवसाचे धार्मिक महत्त्व अतिशय मोठे आहे.
पूजा पद्धत
- सकाळी लवकर उठून स्नान करून पूजा स्थळ स्वच्छ करा.
- गाई आणि तिच्या वासराला स्नान घालून फुले, हळद-कुंकू लावा.
- गाईच्या शिंगांवर रंग लावा आणि गळ्यात हार घाला.
- दिवा लावून गाईला गूळ, रोटी आणि हिरवा चारा द्या.
- कुटुंबासह गाईची आरती करा आणि तिचे आशीर्वाद घ्या.
- “गोवत्स द्वादशी व्रत कथा” वाचा आणि गोसेवेचा संकल्प घ्या.
व्रत व नियम
या दिवशी गाईचे दूध किंवा त्यापासून तयार पदार्थ खाणे वर्ज्य असते. स्त्रिया हा व्रत आपल्या कुटुंबाच्या आरोग्य, दीर्घायुष्य आणि समृद्धीसाठी पाळतात. या दिवशी फक्त फळाहार किंवा सात्विक अन्न घेतले जाते.
आध्यात्मिक संदेश
वसुबारस हा फक्त धार्मिक सण नाही, तर तो निसर्गप्रेम, दया आणि गोसेवा यांचा प्रतीक आहे. हा सण आपल्याला स्मरण करून देतो की मानव आणि पशू यांच्यातील सहजीवन आणि करुणा हीच खरी समृद्धीची गुरुकिल्ली आहे.
गाईचे पूजन आणि सेवा केल्याने पुण्य मिळते, तसेच समाजात सकारात्मकता आणि दयाभाव वाढतो.
सारांश
| विषय | माहिती |
|---|---|
| सणाचे नाव | वसुबारस / गोवत्स द्वादशी |
| २०२५ मध्ये तारीख | १७ ऑक्टोबर २०२५ |
| मुख्य पूजा | गाय आणि वासराचे पूजन |
| महत्त्व | समृद्धी, करुणा आणि शुद्धतेचे प्रतीक |
| नियम | गाईचे दूध न घेणे, सात्विक आहार, गोसेवा |
निष्कर्ष:
वसुबारस आपल्याला शिकवते की खरी संपन्नता दया, सेवा आणि कृतज्ञतेत आहे. या दिवशी गोसेवा आणि पूजन केल्याने जीवनात शांतता, आनंद आणि समृद्धी येते. वसुबारसनेच दिवाळीच्या प्रकाशमय सणाची सुरुवात होते.